مخالفت با انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه/آتش سوزی در جنگل گلستان

به گزارش خبرنگار مهر این هفته حوزه محیط زیست شاهد اخبار گوناگونی بود که در ادامه مهمترین آنها را مرور می کنیم .

اشد مجازات عاملان حریق در پارک ملی گستان

در نخستین روز از هفته جاری مدیرکل محیط زیست گلستان با بیان اینکه آتش‌سوزی درپارک ملی گلستان توسط شکارچیان و عمدی بوده است،گفت: محیط زیست خواستاراشد مجازات برای عاملان این آتش‌سوزی است وآتش سوزی تافردابه طورکامل مهار می شود.

اسماعیل مهاجر افزود: در حال حاضر حدود ۸۰ درصد از آتش‌سوزی پارک ملی گلستان مهار شده و ۲۰ درصد باقیمانده آن تا فردا به طور کامل مهار می‌شود.

به گفته وی، از ۴۸ ساعت گذشته گروه‌های فعال محیط زیست، منابع طبیعی، جهاد کشاورزی و فرماندار مراغه و کلاله در محل مستقر هستند و به صورت آماده‌باش کامل با استفاده از تجهیزات معمول آتش‌سوزی را تا حد زیادی مهار کرده‌اند.

مدیر کل محیط زیست گلستان تصریح کرد: گروه‌های فعال با استفاده از کوله‌های آبپاش، تراکتورهای مهار حریق، ماشین‌های آبکش، شن‌کش‌ها، آتش‌کوب‌ها، بیل و تبر آتش‌سوزی در پارک ملی گلستان را مهار کرده‌اند و به دلیل اینکه بخش عمده‌ای از آتش‌سوزی در همان ساعات اولیه مهار شده بود، نیازی به هلیکوپتر نبود.

مهاجر با بیان اینکه وزش باد شدید موجب گسترش آتش‌سوزی در پارک ملی گلستان شده بود، اظهار داشت: ممکن بود استفاده از هلیکوپتر به دلیل افزایش شدت باد موجب گسترش بیشتر آتش‌سوزی شود، بنابراین نیازی به استفاده از هلیکوپتر نبود، البته می‌توانستیم با هلی‌بورد کردن نیروها با سرعت بیشتری آتش‌سوزی را مهار کنیم، اما با توجه به اینکه بخش عمده ای از آن مهار شده بود، نیازی به این همه هزینه نبود.

وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۵۰ هکتار از جنگل‌ها و مراتع پارک ملی گلستان در این آتش سوخته‌اند، اظهار داشت: هنوز تعدادی از کنده‌ها و بوته‌های موجود در منطقه به طور کامل اطفا‌ء نشده‌اند و احتمال اینکه با وزش باد شدید در اوایل شب شعله‌ور شوند وجود دارد، بنابراین نیروهای محیط زیست و دیگر دستگاهها تا فردا در منطقه به صورت آماده‌باش حضور دارند.

مدیرکل محیط زیست گلستان با اشاره به اینکه در حال حاضر فصل گاو‌بانگی است، تصریح کرد: شکارچیان با ایجاد آتش‌سوزی‌های عمدی در منطقه برای شکار گوزن‌های پارک ملی گلستان دست به چنین اقدامات ناشایستی می‌زنند که خوشبختانه از ۳ تن شکارچی که عامل این آتش‌سوزی عمدی هستند ۲ نفر آنها دستگیر شده و به مراجع قضایی معرفی شده‌اند.

مهاجر با اشاره به خساراتی که به پارک ملی گلستان و زحمات و هزینه‌ای که برای نیروهای همه دستگاهها و محیط‌بانان محیط زیست تحمیل شده است و همچنین با توجه به ارزش پارک ملی گلستان، خواستار اشد مجازات برای عاملان این آتش‌سوزی شد.

فرسایش شدید زیست بوم ایران

روز یکشنبه مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان محیط‌زیست گفت: باوجود ۱۱ ذخیره‌گاه‌های زیستی در ایران متأسفانه با تغییر فرسایش شدید و افسارگسیخته در طبیعت مواجه هستیم.

حمید گشتاسب با اشاره به آشتی بین توسعه و حفاظت از ذخیره‌گاه‌های زیستی اظهار داشت: جهت تعامل و بهره‌برداری پایدار از زیست‌بوم‌ها، ذخیره‌گاه‌های زیستی و مرتع‌ها باید بین حفاظت و توسعه زیست‌گاه‌ها صلح برقرار کنیم در غیر این صورت با آسیب‌های جدی روبرو می‌شویم.

مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان محیط‌زیست کشور بابیان اینکه هم‌اکنون ما با تغییر فرسایش شدید و افسارگسیخته در طبیعت مواجه هستیم، متذکر شد: تاز مانی که نتوانیم این تغییرات را پذیرفته و با منابع انسانی و زیان‌های آن آشنا نشویم قطعاً نمی‌توانیم بهره‌برداری پایداری از ذخیره‌گاه‌های زیستی داشته باشیم لذا مقوله آشتی بین حفاظت و توسعه منابع زیستی باید موردتوجه مردم و مسئولان ذی‌ربط قرار گیرد.

گشتاسب اضافه کرد: آسیب‌های درزمینهٔ محیط‌زیست به‌قدری موردتوجه بوده که در هر ثانیه بیش از ۳۵۰ مترمربع از جنگل‌ها و مرتع‌های کشور مورد آسیب و درنهایت از بین می‌رود، لذا تا هنگامی‌که این آمار و ارقام اعلام نشود قطعاً نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد.

این نماینده ایران در یونسکو با اشاره به چهارمین کنگره ذخیره‌گاه زیست‌کره در پرو بیان کرد: مسائلی مهمی اعمم از توسعه پایدار، کارایی دستگاه‌های حفاظت و تنوع زیستی و بهره‌برداری پایدار از ذخیره‌گاه‌های زیست‌محیطی مطرح می‌شود که با مطرح‌شدن این مسائل و استفاده از تجربیات یونسکو و کارشناسان در سراسر کشورهای جهان انتظار داریم به یک تبادل مثمرالثمر، تعامل و همکاری فی‌مابین برسیم.

انتقال آب «زاب» مشکل دریاچه ارومیه راحل نمی‌کند

روز دوشنبه مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست با بیان اینکه طرح های انتقال آب مسکن های موقتی هستندگفت: انتقال آب از رودخانه زاب هم مشکل دریاچه ارومیه را حل نمی کند.

محمد درویش  گفت: طرح‌های انتقال آب برای احیای دریاچه ارومیه تنها یک مسکن هستند و نمی‌توانند مشکل این دریاچه را حل کنند.

به گفته وی، اگر طرح‌های انتقال آب موثر بودند می‌بایست احداث ۳ تونل انتقال آب از کوهرنگ مشکل زاینده‌رود را حل می‌کرد اما نه تنها این کار را نکرد، بلکه تالاب گاوخونی را خشکاند و دشت سگری را که دارای خاک حاصلخیزی بود به بیابانی در حال پیشروی تبدیل کرد.

مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست تصریح کرد: بیابان سگری در حال حاضر آنقدر در حال پیشروی است که حتی گاهی اوقات گرد و غبار ناشی از آن مانع از پرواز به موقع هواپیما در اصفهان می‌شود.

درویش اظهار داشت: متاسفانه چنین طرح‌های موقتی و بدون در نظر گرفتن اثرات بلندمدت مدام در کشور ما تکرار می‌شوند.

وی افزود: دریاچه ارومیه تا زمانی که ۷۲ سدی که بر روی ۱۱ رودخانه اطراف آن ساخته شده‌اند، به قوت خود باقی است، شرایطش تغییر نخواهد کرد.

مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست تاکید کرد: افزایش ۳۶۰ هزار هکتار به سطوح کشاورزی حوضه دریاچه ارومیه، ۳۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در اطراف دریاچه ارومیه بعلاوه سدهای مذکور مهمترین مشکلات این دریاچه است و تا زمانی که شجاعت و قدرت برای مقابله با مشکلات اساسی را نداشته باشیم، طرح‌های انتقال آب دردی از این دریاچه را دوا نمی‌کنند.

به گفته وی، حداکثر وسعتی که برای اراضی کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه تعیین شده است ۳۲۰ هزار هکتار است در حالی که در حال حاضر ۶۸۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی در اطراف این دریاچه وجود دارد.

به گفته درویش، بایستی برای تامین معیشت مردم این حوضه گزینه‌های دیگری از جمله بوم‌گردی مسئولانه، استفاده از صنایع هایتک، استفاده از انرژی‌های نو، استفاده از مرزهای مشترک و مزایای ترانزیت و ... در نظر گرفته شود و تا زمانی که کشاورزی ناپایدار تنها راه معیشت مردم این منطقه است، وضعیت دریاچه ارومیه بهبود نخواهد یافت.

مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست افزود: متاسفانه مسئولان به جای اقدامات اساسی که در درازمدت اثرات آن مشخص می‌شود و ممکن است نتایجش در دولت‌های آینده دیده شود، همواره به دنبال طرح‌های ضربتی با اثرات کوتاه‌مدت هستند که این در مورد دریاچه ارومیه نیز صدق می‌کند، اما این دریاچه دیگر ظرفیت چنین طرح‌هایی را ندارد.

وی در خصوص انتقال آب رودخانه زاب که اخیرا از سوی ستاد احیای دریاچه ارومیه به عنوان بهترین گزینه احیای دریاچه ارومیه عنوان شده است، یادآور شد: این گزینه نیز همانند دیگر طرح‌های انتقال آب گزینه نامناسبی است؛ چرا که به قیمت ناآبادی یک منطقه دیگر تمام می‌شود که در نهایت اثرات و نتایج آن از جمله بیابانی شدن و خیزش ریزگردها در آن نواحی گریبان مردم کشور ما را نیز خواهد گرفت.

به گفته درویش، اینکه گفته می‌شود در حال حاضر آب رودخانه زاب هیچ استفاده‌ای در کشور ما ندارد درست نیست و باید در مورد مباحث زیست محیطی اندکی دیدگاه‌ها فرابخشی‌تر و فرامنطقه‌ای تر باشد.

وی احیا دریاچه دریاچه ارومیه را نیازمند نرم افزار و تفکر و برنامه ریزی برای بلند مدت دانست و گفت: طرح های انتقال آب تنها راهکار های اجرایی کوتاه مدت هستد که موقتا مشکل یک منطقه را حل می کنند اما در بلند مدت اثرات بسیار مخربی بر منازق مقصد و مبدا خواهند گذاشت.

تلفات پلنگ ها در سال ۹۴

روز سه شنبه مدیرکل دفتر شکار و صید سازمان محیط‌زیست گفت: در شش ماهه نخست سال ۹۴ تعداد آتش‌سوزی‌ها در مناطق چهارگانه محیط‌زیست افزایش یافته اما وسعت آن حدود ۶۰ درصد کاهش یافته است.

 علی تیموری با بیان این مطلب افزود: در حال حاضر حدود ۸۰۰ هزار شکارچی غیرمجاز در کشور وجود دارد. بنابراین سازمان محیط‌زیست با احداث قرق های اختصاصی، سعی در مدیریت و ضابطه‌مند کردن شکار و صید در کشور را دارد.

وی در خصوص مجوزهای شکار صادر شده از سوی سازمان محیط‌زیست اظهار داشت: در سال ۹۲ برای حدود ۳۰۰ رأس چهارپا شامل کَل و بز، قوچ، میش و آهو که هیچ یک از گونه‌های در معرض خطر انقراض کشور نیستند، مجوز شکار صادر شده است.

به گفته مدیرکل دفتر شکار و صید سازمان محیط‌زیست، حدود ۵۰ مجوز برای شکارچیان خارجی و ۲۵۰ مجوز برای شکارچیان داخلی صادر شده است.

تیموری تصریح کرد: در سال ۹۳، نه برای خارجیان و نه برای شکارچیان داخلی هیچ‌گونه مجوز شکار و صیدی صادر نشد.

وی افزود: در چهار ماهه نخست امسال تاکنون به غیر از مجوز شکار گنجشک در پنج استان و بلدرچین در هفت استان، هیچ مجوزی برای شکار و صید نه شکارچیان خارجی و نه برای شکارچیان داخلی صادر نشده است.

مدیرکل دفتر شکار و صید سازمان محیط‌زیست در پاسخ به پرسشی در خصوص اینکه چرا با وجود تامین اعتبار توسط دولت برای استفاده از هلی‌کوپتر و هواپیما در اطفای حریق در منابع طبیعی و مناطق چهارگانه محیط‌زیست در آتش‌سوزی هفته گذشته پارک ملی گلستان از این تجهیزات برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها استفاده نشد؟ گفت: در سال ۹۴، هشت میلیارد تومان توسط دولت برای اطفای حریق با بالگرد و هواپیما در مناطق طبیعی اعتبار تصویب شده است و بنابراین استفاده از این تجهیزات، هیچ هزینه‌ای برای محیط‌زیست ندارد.

به گفته تیموری، از سال ۹۰ تا ۹۴ میزان آتش‌سوزی در مناطق چهارگانه محیط زیست روند نزولی داشته و با اینکه از نظر تعداد، افزایش داشته، از نظر وسعت کاهش چشمگیری آتش‌سوزی در این مناطق داشته است.

وی تصریح کرد: در شش ماهه نخست سال ۹۴، ۲۱۰ مرتبه آتش‌سوزی در مناطق چهارگانه محیط‌زیست رخ داده است؛ در حالی که در سال ۹۳، ۱۹۶ مرتبه آتش‌سوزی در مناطق چهارگانه محیط‌زیست رخ داده بود. با این حال در شش ماهه نخست سال ۹۴ نسبت به مدت مشابه در سال ۹۳، وسعت آتش‌سوزی‌ها در این مناطق ۶۰ درصد کاهش یافته است.

تیموری همکاری جوامع محلی و استفاده از کمک‌های داوطلبانه بر اثر آموزش‌ها و فرهنگسازی‌های ایجاد شده در این مناطق را مهمترین علت کاهش آتش‌سوزی‌ها و سرعت اطفای حریق‌ در این مناطق عنوان کرد.

مدیرکل دفتر شکار و صید سازمان محیط‌زیست در خصوص تعداد گونه‌های در معرض انقراضی که در شش ماهه نخست سال جاری از بین رفته‌اند، اظهار داشت: در این مدت حدود ۱۴ قلاده پلنگ در مناطق مختلف کشور از بین رفته و آمار دقیقی از تعداد خرس‌های قهوه‌ای در دسترس نیست و به نظر می‌رسد بین دو تا پنج عدد تلف شده باشند.

آشوراده تابو شده است

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اعلام موافقت با گردشگری در چارچوب ضوابط در آشوراده گفت: مسئله آشوراده به دلیل ادعاهای خارج از مسئولیت بیش از حد بزرگ شده و به تابو تبدیل شده است

فرهاد دبیری در نشست خبری که روز چهارشنبه در سازمان محیط زیست برگزار شد،  در خصوص موضع سازمان محیط زیست در مورد سد گتوند تصریح کرد: این سازمان  به عنوان دستگاهی که وظیفه حفاظت محیط زیست را دارد باید اثرات زیست محیطی طرح‌ها را بررسی کند و در زمینه سد گتوند نیز بررسی ارزیابی های زیست محیطی و مخالفت های سازمان نشان می دهد که محیط زیست خود را از این موضوع کنار نکشیده است.

معاون محیط طبیعی در مورد پرونده دشت ارژن گفت: محیط زیست تنها مالک بخش های اطراف این منطقه بوده و بخش داخلی آن را نتوانسته است مالک شود در حقیقت در آن زمان برای احداث پارک بین المللی دولت خریداری زمین‌های آن منطقه را از حاشیه‌ها آغاز کرد اما زمانی که طرح متوقف شد خریداری بخش‌های مرکزی که مهمترین بودند باقی ماند به همین دلیل اکنون مشکلاتی در این منطقه مبنی بر اینکه کدام بخش‌ها مستثنیات مردم است و کدام بخش ها متعلق به دولت پیش آمده و دست اندازی هایی در این منطقه رخ می دهد اما به هر حال پرونده ساخت و سازها در دشت ارژن در حال پیگیری است.

معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست در بخش دیگری از سخنان خود با اعلام موافقت گردشگری در چارچوب ضوابط در آشوراده گفت: مسئله آشوراده بزرگ شده و به تابو تبدیل شده  است.

وی با بیان اینکه این بخش در منطقه میانکاله قرار دارد و مثل سایر مناطق دارای طرح‌های مدیریت و زون‌های گردشگری است  تصریح کرد: اما  مشکل زمانی آغاز شد که ادعاهای خارج از مسئولیت مطرح شد که با موازین زیست محیطی تطبیق نداشت و سازمان حفاظت محیط زیست در مقابل آن مقاومت کرد که به عنوان مثال  یکی از ادعاهای مطرح شده در این خصوص تصمیم برای تبدیل آشوراده به منطقه‌ای مانند جزیره کیش بود.

دبیری با بیان اینکه آشوراده گوشه کوچکی از میانکاله است که ۴۸ هکتار آن مستثنیات است که سالها در اختیار شیلات بوده تأکید کرد: در این منطقه باید طرح‌های گردشگری اجرا شود ولی سازمان حفاظت محیط زیست در برابر هتل سازی در آن ایستاده و اگر قرار باشد تاسیسات عظیمی برای تفرج احداث شود مجوزی داده نخواهد شد چرا که بندر ترکمن برای چنین امکاناتی درنزدیکی آشوراده وجود دارد اما آشوراده می‌تواند سایت گردشگری و اکولاژ داشته باشد و جوامع محلی در آن برنامه‌های گردشگری اجرا کنند.

معاون محیط  طبیعی  سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه فسیل های تعدادی از حیوانات در سال های ۵۴ و ۵۵ برای شناسایی و بررسی به آمریکا ارسال شده بود، افزود: برگرداندن این فسیل ها از آمریکا به ایران در دست اجرا است.این فسیل ها مربوط به حیواناتی مانند ببر، زرافه و کرگدن هستند که در سال های ۵۳ و ۵۴ در مراغه کشف شده بودند.

وی با اشاره به اینکه در سال ۶۴ از دیوان داوری لاهه نسبت به استرداد این فسیل ها درخواست شده بود، افزود: این دادگاه رای خود را مبنی بر استرداد این فسیل ها از آمریکا داده است و نمایندگان آمریکا نیز پذیرفته اند اقدامات لازم را برای برگرداندن آنها به ایران انجام دهند.

دبیری از اعزام دو نماینده به آمریکا برای استرداد این فسیل ها خبر داد و گفت: استرداد آنها پس از اقدامات لازم همچون بسته بندی مناسب به کشور انجام خواهد گرفت.